'Szczęśliwego Nowego Roku' nie tylko 1 stycznia!

Na początku pragnę życzyć wszystkim 'Szczęśliwego Nowego Roku'. W ubiegłym roku przygotowałam życzenia noworoczne w 50 językach, które można znaleźć tutaj. A co w tym roku? Coś z innej beczki... Prawie w każdym miejscu na świecie, ostatni i pierwszy dzień roku świętuje się zgodnie z kalendarzem gregoriańskim. Ale są kraje, które mają trochę inne tradycje i inne sposoby odliczenia czasu. Oczywiście zwykle inne kalendarze używane są równolegle z kalendarzem 'ogólnoświatowym'.

• Prawosławni używają kalendarza juliańskiego, według którego Nowy Rok rozpoczyna się 14 lutego (kalendarza gregoriańskiego). Kalendarz juliański jest kalendarzem słonecznym, który ma zastosowanie włącznie liturgiczne.
• W Chinach i wielu innych krajach Azjatyckich mamy do czynienia z kalendarzem księżycowo-słonecznym, a dokładniejszy opis liczenia lat znajdziecie tutaj. 1 lutego b.r. zacznie się rok Konia.
• Kalendarz żydowski, to również kalendarz księżycowo - słoneczny, czyli bardziej fachowo solarno - lunearny, według którego mamy obecnie rok 5574. Dlaczego? Otóż twórcy tego kalendarza założyli, że świat został stworzony w 3761 r p.n.e. Nowy rok według kalendarza żydowskiego rozpoczyna się na przełomie kwietnia i maja, a pierwszy miesiąc nazywany jest Nisan.
• Kalendarz muzułmański jest używany przez wyznawców islamu (ważny w przypadku obrzędów religijnych). Podobnie jak kalendarz juliański ma 12 miesięcy po 29-30 dni. Jest to kalendarz księżycowy. Lata liczone są od ucieczki Mahometa z Mekki do Medyny w 622 r. Czyli obecnie według kalendarza muzułmańskiego mamy rok 1433.
• Kalendarz indyjski obok kalendarza gregoriańskiego ma w Indiach status kalendarza urzędowego. Jest to kalendarz słoneczny i identycznie jak gregoriański ma 12 miesięcy (365/366 dni). Niby wszystko się zgadza, ale jest kilka różnic. Przede wszystkim 1-szy dzień 1-go miesiąca w kalendarzu indyjskim to 22 lub 21 marca w gregoriańskim (21 gdy są lata przestępne). Miesiące mają 31 lub 30 dni. Pierwszy miesiąc ma albo 30 albo 31. Pierwsza połowa miesięcy w roku maa 31 dni, a druga 30 dni, co powiązane jest z ruchem Słońca. Lata liczy się według ery Saka, czyi ery hinduskiej, od roku 78 n.e. Obecnie mamy więc rok 1935 ery Saka.
• Kalendarz irański lub perski, do dziś używany jest w Iranie oraz Afganistanie. Jego początek to 15 marca 1079 r. Jest kalendarzem słonecznym. Ma ścisły związek z kalendarzem muzułmańskim, który do 1925 r. był oficjalnym kalendarzem w tych krajach. Lata liczone są od ucieczki Mahometa z Mekki. Ten kalendarz podzielony jest na 12 miesięcy po 30 lub 31 dni, jeden z miesięcy w latach nieprzestępnych ma 29 dni. Pierwszy dzień roku to Nouruz, który obchodzony jest 21 marca.
• Kalendarz etiopski, używany również w Erytrei jako kalendarz liturgiczny. Powstał na bazie kalendarza koptyjskiego. Rok jest podzielony na 12 miesięcy po 30 dni i uwaga! jest również 'miesiąc 13' mający 5 lub 6 dni. Etiopska era zaczęła się w 9 r. n. e. i obecnie mamy rok 2006. Nowy Rok zaczyna się 11 lub 12 września.
• Kalendarz tajski - to kalendarz solarny używany w Tajlandii razem z gregoriańskim. Tajowie liczą obecną erę od 543 r. p.n.e. Rok podzielony jest na 12 miesięcy. Obecnie mamy rok 2556. Nowy Rok nazywany jest po tajsku ‘Songkran’ i świętuje się go od 13 do 15 kwietnia.
• Kolejny kalendarz, może zaskoczyć, bo bardzo różni się od innych. Kalendarz Bahá'í (bahaicki) używany jest w Persji przez wyznawców bahaizmu, religii monoteistycznej. Jego początek to rok 1844, Gdy Báb z Shirazu ogłosił objawienie. Rok podzielony jest na 19 miesięcy po 19 dni, oraz dodatkowych 4/5 dni wtrąconych przed ostatnim dniem w roku. Wtedy oczywiście wyznawcy tej religii mają swoje święto i poszczą. Pierwszy dzień roku przypada na 21 marca.

Na świecie powstało wiele innych kalendarzy, ale większość z nich nie jest używana. Wygodniej jest przecież, gdy wszyscy mają ujednolicony kalendarz. Dlatego też nawet jeśli dany kraj lub grupa religijna używa swojego kalendarza, to gregoriański jest drugim równolegle stosowanym kalendarzem.

Istniał kiedyś kalendarz starogrecki, rzymski, aztecki, Majów, szwedzki, francuski. I tak oto co jakiś czas ktoś wykopuje stare kamienie stwierdzając, że nastąpi koniec świata... Może mój dzisiejszy wpis skusi was do świętowania Nowego Roku wraz z innymi mieszkańcami globu. W lutym, marcu, kwietniu czy we wrześniu. a ja niniejszym zapraszam was na blogowe obchody Nowego Roku w różnych tradycjach. Ponieważ w tamtym roku pojawiło się kilka informacji o chińskim kalendarzu i obchodach Nowego Roku w Chinach, w lutym możecie spodziewać się wpisu na temat Tết'u - czyli Chiński Nowy Rok w odsłonie wietnamskiej.

Jeszcze raz życzę wszystkim Szczęśliwego Nowego Roku!

Nowruz

Chiński Nowy Rok

Indyjski Nowy Rok

Songkran