Ile jest języków? Poliglota? Prajęzyk? Rekordzista? - odpowiedzi na nurtujące pytania

Wczoraj umieściłam 7 pytań na które dziś postaram się odpowiedzieć...

1. Czy istnieje prajęzyk?
2. Ile jest języków na świecie?
3. Który język ma największą liczbę użytkowników?
4. Który kraj ma największą liczbę języków urzędowych?
5. Kto jest rekordzistą w znajomości języków obcych?
6. Czym jest etnolekt?
7. Czym jest dialekt?

Oraz ostatnie pytanie czy znajdziemy odpowiedzi na powyższe pytania? To okaże się na końcu…

Ad.1.

Jest to pytanie pokroju, jak powstali ludzie… Osoby religijne odpowiadają, że jest to dzieło boga, bóstwa czy innej istoty, która obdarzyła nas umiejętnością mówienia. Biorąc jednak pod uwagę bardziej naukowe i realne początki naszego powstania, czyli ewolucję oraz nabywanie umiejętności mówienia i myślenia - co odróżnia nas od innych ssaków - z pewnością mieliśmy jakiegoś praprzodka, dzięki któremu wykształcił pierwszy język. Jednak, jeśli założymy, że przemieszczanie się naszych przodków nastąpiło na wczesnych etapach ewolucji, mogli oni nie mieć ze sobą styczności, gdy tworzyli języki. Jest to pytanie, które od zawsze mnie nurtowało. Zastanawiałam się, czy istnieje możliwość, żeby ludzie na całym świecie byliby wstanie dogadać się bez nauki języków obcych? Niestety chyba nigdy się tego nie dowiem… Wykopaliska nie są wstanie odpowiedzieć na pytanie odnośnie języka, nie oczyścimy kości i nie zapytamy się, czy potrafili mówić…  Nawet najbardziej rozwinięte badania, na które przeznaczono by miliardy, nie przyniosłyby odpowiedzi. Język ciągle ewoluuje i ten z którym mamy styczność dziś, tylko w niewielkim stopniu przypomina język sprzed tysięcy lat…

Ad.2.

Jest to pytanie, które zadają sobie nie tylko językoznawcy... Wielu osobom wydaje się, że każdy kraj ma swój język urzędowy i na tym kończy się lista języków występujących na świecie. W rzeczywistości szacuje się, że w chwili obecnej jest ich około 7 tysięcy. Dlaczego nie można podać konkretnej liczby? Odpowiedź jest prosta, zdarza się, że językoznawcy po prostu nie są w stanie stwierdzić czy dany etnolekt jest odrębnym językiem czy po prostu dialektem innego. Taką sytuację spotyka się najczęściej w krajach o dużej powierzchni, np.: Chiny czy Indie, oraz krajach zamieszkiwanych przez liczne plemiona. W każdej części tych krajów spotkamy się z innym językiem. Niektóre ze względu na ewidentne różnice klasyfikowane są jako oddzielne języki inne jako ich dialekty. W związku z tym, że niekiedy trudno jest stwierdzić, czy dany dialekt można już klasyfikować jako osobny język, stworzenie ostatecznej listy języków świata jest niemożliwe. Ponadto tak jak ludzie, również języki umierają. Zwykle dzieje się to wtedy, gdy umiera ich ostatni użytkownik. Co prawda coraz większa liczba naukowców stara się wcześniej zdobyć informacje odnośnie takiego języka. Nagrywają oni użytkowników, robią notatki i przyporządkowują do danej grupy językowej. Jednak nie zawsze docierają na czas. A na terenach mniej rozwiniętych szczególnie w Afryce, w puszczach amazońskich, każde plemię używa innego języka. Oczywiście władają oni również językiem urzędowym kraju jaki zamieszkują. W związku z tym, większość Afrykanów zna więcej niż dwa języki. Często 3-4. Trudne? Niekoniecznie. W domu mieli styczność z jednym językiem, w szkole spotkali się z kolejnym, niekiedy nawet dwoma językami, najczęściej angielskim. Często w krajach afrykańskich obowiązuje kilka języków urzędowych. Więc jeśli dana osoba należała do mniejszości to uczy się jeszcze jednego języka. Po za tym coraz bardziej popularna telewizja emituje programy w kilku językach urzędowych danego kraju. Ponadto większość języków świata występuje tylko w formie mówionej. 

Ad.3.

Według statystyk, języka chińskiego używa najwięcej ludzi. Faktycznie jeśli mówimy o użytkownikach chińskiego jako pierwszego języka, czyli tzw. native speaker, chiński jest najpopularniejszy. Natomiast  jeśli chodzi język o największym zasięgu globalnym, jest to oczywiście angielski. Może liczba użytkowników angielskiego, jako pierwszego języka nie jest tak duża, jak w przypadku chińskiego, jednak jest to zdecydowanie najpopularniejszy język świata. Kto z nas nie zna angielskiego, chociażby kilku słów? Trudno jest się odizolować od tego języka, jest to wręcz niemożliwe. Jeśli chodzi o inne popularne języki, to wysoką pozycję zajmuje również hindi. Niektórzy badacze przewidują nawet, że w przyszłości obejmie pierwsze miejsce pod względem użytkowników hindi jako pierwszego języka. Jest to skutkiem restrykcyjnej polityki Chin odnośnie posiadania potomstwa. W Indiach mamy odwrotną sytuację, im więcej tym lepiej… Również hiszpański oraz arabski to języki, których liczba użytkowników wzrasta z roku na rok.

Ad.4.

Angielski jest nie tylko językiem, którym włada prawie 1,5 mld ludności, jest również językiem urzędowym w największej ilości krajów. Oczywiście w większości z nich musi dzielić się tym „stanowiskiem” z innymi językami. Pytanie brzmiało jednak: który kraj ma więc najwięcej języków urzędowych? – oczywiście RPA, oprócz angielskiego 10 innych języków.  Wyobraźcie sobie, że wchodzicie do urzędu i na stole leży 10 rodzajów wniosków w 11 językach. Oj można się pogubić. Tutaj muszę zaznaczyć, że również inne kraje posiadają kilka języków urzędowych i ich liczba jest jeszcze bardziej imponująca, np. w Indiach oprócz angielskiego i hindi obowiązuje 21 innych języków urzędowych. Oczywiście nie na terenie całego kraju, tylko w konkretnych stanach. Ponadto same Indie są warte uwagi, gdyż na terenie całego kraju wyróżnia się ponad 400 różnych języków. 

Ad.5.

Jak wspomniałam wcześniej w niektórych krajach, trudno jest uniknąć wielojęzyczności. Istnieją jednak ludzie, którzy po prostu są poliglotami z „własnego wyboru” lub z przypadku. Dlaczego przypadku? Istnieją pewnego rodzaju schorzenia, które tak wpływają na mózg człowieka, że wchłania on wiedzę odnośnie języków jak powietrze. Z drugiej strony istnieją również Ci, którzy poświęcili życie, na naukę języków i powiem szczerze, że tych podziwiam i sama chciałabym być takim małym „poliglotą”. Niestety 4 języki obce mnie nim nie czynią, ale miejmy nadzieję, że kiedyś to się zmieni... Oczywiście co chwilę w Internecie możemy znaleźć informacje o niezwykłych ludziach, znających nawet 115 języków. Czy to jest w ogóle możliwe? Może i jest ale na pewno nie biegle. Nauka języków to ciężka praca. Oczywiście, gdy zaczynamy uczyć się hiszpańskiego, łatwiej przyswoimy włoski czy portugalski. Znając polski łatwiej przyswoimy ukraiński czy rosyjski. Z pewnością wielu tak zwanych poliglotów mówiąc, że zna 100 języków, może po prostu władać tylko dziesięcioma.  Niestety nie da się tego zweryfikować, szczególnie u tych, którzy nie żyją. Z drugiej strony mówiąc znam, nie koniecznie mam na myśli biegle w mowie i piśmie.

Jak najszybciej stać się poliglotą? Istnieje pewien prosty sposób: trzeba się nim urodzić. Wystarczyłoby, gdyby każdy z naszych przodków pochodził z innego kraju i władał biegle innym językiem...

Np. 

• babcia – rosyjski,
• dziadek – chiński,
• ich syn, czyli nasz ojciec dodatkowo studiował koreański,
• babcia – suahili,
• dziadek – francuski, 
• mama studiowała włoski. 
• Ponadto wszyscy mieszkają w Stanach i posługują się językiem angielskim.

Gdyby tak każda z tych osób zwracała się do dziecka w swoim języku, powstałby poliglota znając już na początku 7 języków. Ponadto wielojęzyczność w początkowym stadium rozwoju bardzo dobrze wpływa na rozwój dziecka i jego umiejętności językowe..

Ad.6.

Dialekt jest regionalną odmianą danego języka. Odróżnia się cechami fonetycznymi, leksykalnymi.

Ad.7.

Etnolekt – jest to termin używany, gdy trudno jest stwierdzić czy jest to język czy dialekt. Np. śląski czy etnolekty chińskie.

Teraz mogę odpowiedzieć na ostatnie pytanie. Czy udało mi się udzielić odpowiedzi, na poprzednie? Częściowo, na niektóre pytania po prostu nie ma odpowiedzi, na inne jest prosta i oczywista...

Jeśli macie inne pytania, to śmiało piszcie, postaram się na nie odpowiedzieć...