Ciekawostki na temat Birmy

Świat jest pełen różnorodności, latami można poznawać go na nowo i zawsze pozostanie wiele rzeczy do odkrycia. Im więcej się dowiadujemy, tym więcej chcemy wiedzieć. To niesamowite jak jedna mała Ziemia może pomieścić na swojej powierzchni tyle tak bardzo różniących się państw, plemion i ich kultur. Tematem dzisiejszego wpisu będzie Birma lub Mjanma.

Fakty na temat Birmy

1. Zacznijmy od nazwy, bo ta od lat zaskakuje. Przyzwyczajeni do nazwy Birma, teraz powinniśmy raczej używać określenia Mjanma. Która jest właściwa? Państwo to ma dwie nazwy, co jest uwarunkowane historycznie. Przed 1989 rokiem kraj ten nazywano Związkiem Birmańskim, jednak ówcześnie panująca junta wojskowa zmieniła ją na Republikę Związku Mjanmy. Wspomniana wyżej junta przez część mieszkańców Birmy nie została uznana za legalny rząd, toteż nie uznano nowej nazwy. Również inne państwa odrzuciły zmianę. Dzisiaj używa się zarówno nazwy Birma, jak i Mjanma, chociaż w oficjalnych dokumentach, pierwszy człon to Mjanma, a w nawiasie dodaje się Birma. Skąd te określenia? Birma wywodzi się od największej grupy etnicznej tego kraju, a Mjanma to nazwa historyczna określana przez naród birmański, która dosłownie oznacza silny naród lub naród silnych jeźdźców.
2. Stolicą Birmy od 2005 roku jest Naypyidaw – ogromne miasto wybudowano od podstaw na miejscu zarośniętej i opuszczonej wioski na zboczach gór. Niewątpliwie wygląda na bogatą stolicę pełną zadbanych parków, z placem defilad, dwudziesto-pasmową autostradą, którą się do niej wjeżdża, i największym ZOO w całej Azji Południowo-Wschodniej. Problem jest jeden – nikt tam nie mieszka z powodu konspiracji w jakiej budowane było to miasto, oburzenia mieszkańców Birmy tak niespodziewaną i ogromną zmianą oraz oczywiście wysokimi cenami. Poprzednią stolicą państwa był Rangun, największe miasto Mjanmy.
3. Do marca 2011 roku w Birmie rządziła junta, czyli dyktatura wojskowa, w której wojskowi pełnią również role w aparacie państwowym. Pierwszą głową państwa w systemie junty wojskowej był generał Ne Win, który zdobył to stanowisko za pomocą zamachu stanu. Potem władzę sprawował cywilny rząd wyłoniony w wyniku wyborów parlamentarnych. Jednak na początku 2021 roku doszło do kolejnego przejęcia władzy przez wojsko.
4. Od 1948 roku, kiedy to Birma ogłosiła niepodległość, w państwie nieprzerwanie panują konflikty wewnętrzne - etniczno-religijne oraz walki z rebeliantami i separatystami, dlatego też niektóre części Mjanmy mogą być niedostępne dla turystów. 
5. Birma to drugi co do wielkości, kraj w Azji Południowo-Wschodniej – jej powierzchnia wynosi 676 575 km² i zamieszkuje ją ponad 50 mln ludzi. Większa od niej jest tylko Indonezja.
   
   
   
6. W Mjanmie panuje wolność wyznania, jednak niemalże 90% społeczeństwa wyznaje buddyzm. W kraju tym religia wyraźnie przeplata się z życiem prywatnym i publicznym. Mnisi zajmują bardzo wysokie miejsce w hierarchii społeczeństwa, a Birmańczycy wierzą, że prawdziwy mężczyzna powinien najpierw poznać mnisze życie. Codziennym widokiem są mnisi kroczący od 6:00 rano ulicami i otrzymujący od mieszkańców jedzenie i podarunki.
7. W Birmie można spotkać także thilashin, czyli nowicjuszki – jest ich ponad 60 tys. Ich charakterystyczne cechy to różowe szaty, ogolona głowa i pomarańczowy lub brązowy szalik. Prawdziwą mniszką jednak może zostać tylko kobieta, która poprzez reinkarnację stanie się mężczyzną. Sytuacja ta szybko się zmienia i coraz więcej nowicjuszek staje się mniszkami.
8. Państwo to zwane jest krajem stu tysięcy pagód, ponieważ jest ich tam niespotykana ilość. Największych skupieniem świątyń jest „Królestwo Baganu”, gdzie na 40 km² znajduje się ich 2 tys. W Birmie uważa się, że każde miejsce jest odpowiednie na budowę świątyni.
9. Oficjalnie w Birmie istnieje 135 różnych mniejszości etnicznych – spotkać tam można między innymi Czinów, których kobiety mają tatuaże na twarzach, oraz plemię Kayan, w którym kilkuletnie dziewczynki mają zakładane mosiężne pierścienie i z wiekiem dodaje się ich coraz więcej, wydłużając szyję do niesamowitych rozmiarów.
10. Sportem narodowym w Mjanmie jest chinlone. W grze nie chodzi o wygraną, tylko o pokazanie jak najlepszego stylu i siły, a ruchy graczy często przypominają sztuki walki. Polega ona na tym, by przekazywać sobie nawzajem piłkę bez użycia rąk, tak by nie dotknęła ona ziemi.
    
    
    

Ciekawostki na temat Birmy - czyli, co może Cię zaskoczyć?

1. Birmańczycy obchodzą Nowy Rok w kwietniu, tak jak Tajowie. Jest on bardzo hucznie obchodzony. Festiwal trwa kilka dni, a także jest bardzo hałaśliwy i kolorowy. W tym czasie składa się ofiary, polewa się wodą na znak obmycia z grzechów oraz myje się thanakhą wizerunki Buddy.
2. Tydzień w Birmie ma aż 8 dni. Wynika to z tego, że starożytni mnisi podzielili środę na pół.
3. Państwo to ma własny system metryczny. Na przykład 1 kawtha to 1,28 km.
4. W Mjanmie używane są dwie waluty – lokalna Kyat oraz USD. 1 USD to 1409,73 Kyat. 
5. Większość samochodów w Birmie to auta sprowadzane z Japonii i nie byłoby w tym nic dziwnego, ale w 1970 roku ruch w tym państwie został zmieniony na prawostronny, a mieszkańcom uniemożliwiono sprowadzanie odpowiednich samochodów. Stąd też wielu Birmańczyków nadal jeździ niedostosowanymi autami.
6. Birmańskie góry są pełne kamieni szlachetnych. Ok. 90% rubinów świata pochodzi właśnie z Birmy.
7. 2 maja 2008 roku w Birmę uderzył cyklon Nargis i spowodował ogromne zniszczenia. Zginęło kilka tysięcy ludzi, setki tysięcy potrzebowało pilnej pomocy. Międzynarodowe organizacje natychmiast zorganizowały statki z zaopatrzeniem, samoloty z potrzebnymi rzeczami i ekipy ratunkowe dla Birmańczyków, jednak władze państwa odrzuciły wszelkie próby pomocy z powodu urazy, jaką wywołały liczne sankcje nałożone przez państwa zachodnie przez łamanie praw człowieka. Władze Mjanmy pozwalały umierać mieszkańcom państwa, nie oferując im żadnej pomocy i również nie pozwalając im jej przyjąć czy organizować, ponieważ każde takie działanie było karane. Kiedy w końcu zgodzili się na pomoc, okazało się, że oczekują wsparcia finansowego, które z pewnością nie zostałoby przeznaczone dla potrzebujących. Co gorsza, władze wszystko tuszowały, wmawiając ludziom, że pomoc międzynarodowa cały czas napływa. Ostatecznie liczbę zabitych przez takie działania szacuje się na ok. 140 tys.
8. Bagan to starożytne miasto i księstwo w Birmie oraz miejsce, w którym znajduje się ponad 2 tysiące świątyń. Mimo jego niewątpliwego piękna do niedawna nie znajdował się on na liście dziedzictwa UNESCO. Powodem było to, że junta wojskowa odrestaurowała zabytki po swojemu, bez badań archeologicznych, przez co utraciły one integralność historyczną.
9. Mężczyźni w Birmie chodzą w spódnicach. Konkretnie w spódnico-chustach, zwanych longyi.
10. Kobiety zawiązują kawałek materiału na szyi albo na nadgarstkach swoich dzieci, by uchronić je przed porwaniem. 
    
    
    
11. Najpopularniejszy kosmetyk w tym państwie to thanaka – pasta robiona z kory drzewa o tej samej nazwie. Ma on wiele właściwości – chroni przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych, odstrasza insekty, a także upiększa i poprawia zapach ciała. Kosmetyku używają zarówno kobiety, jak i mężczyźni.
12. Birmańczycy uwielbiają żuć betel, czyli używkę z liści pieprzu żuwnego, tytoniu i przypraw, która jest lekko narkotyczna oraz mocno relaksująca. W dodatku nadaje zębom czerwono-brązowej barwy. Jest on popularny także w Wietnamie.
13. W Mjanmie powszechnie akceptowane jest jedzenie rękami.
14. Tradycyjnym daniem w Birmie jest zupa rybna z makaronem ryżowym nazywana Mohinga. 
15. Ciekawym elementem birmańskiej kultury, związanym z jedzeniem, jest sposób, w jaki przywołuje się obsługę restauracji. Otóż… cmoka się na nią.
16. W Birmie bardzo ważna jest magia. Niemal wszyscy wierzą w rytuał yadaya. Między innymi zmiana ruchu ulicznego na prawostronny była pokierowana radą wróżki. Również w 2007 roku, żona generała Than Shwe okrążyła Shwedgon z psem i świnią na smyczy, wypełniając tak warunki yadayi. Miało to uchronić jej rodzinę przed złymi czarami ze strony wrogów reżimu.
17. Wspomnianego wyżej generała również nie powinno pytać się o wiek – właśnie dlatego, że może on zostać wykorzystany w czarnej magii.
18. Kolejna ciekawostka związana z generałem Than Shwe, który jest odpowiedzialny także za wybór miejsca na budowę stolicy widmo Naypyidaw. Nie przekazywano mu złych wieści. Wszystko, co wiedział o stanie państwa, niewiele miało w sobie prawdy. Nawet kiedy opuszczał twierdzę, specjalnie planowano trasę, którą miał przejechać, przygotowywano ją, uporządkowywano i odnawiano, a nawet budowano nowe drogi.
19. W Birmie istnieje kilka ciekawych zakazów dla kobiet w ciąży. Nie powinna ona na przykład brać udziału w pogrzebach i weselach oraz jeść bananów, które mogą spowodować, że dziecko będzie zbyt duże, i chili, przez którą dziecko będzie łyse.
20. Mieszkańcy tego państwa wierzą także, że nie należy obcinać włosów w poniedziałek, piątek i w swoje urodziny, a także należy się z tym wstrzymać przez miesiąc po urodzeniu dziecka. 
21. Fermentowana herbata - brzmi ciekawie, prawda? Nie, nie pije się jej, a je, służy do przygotowania lahpet thohk, sałatki.
22. Według legendy w świątyni Shwedagon są relikwie Buddy, a dokładnie kosmyki jego włosów.
23. Koty birmańskie uważane były za wcielenia mnichów, trzymano je w klasztorach oraz na zamku królewskim.
24. Birma przez niektórych geografów zaliczana jest do Azji Południowo-Wschodniej, ale inni uważają, że nie jest jej częścią i bliżej jej do Indii.
25. Na terenie Mjanmy leżą Himalaje, a najwyższy szyt kraju to Hakbo Razi/Kagaboyazi Taung (5881 m n.p.m.).