Chiński Nowy Rok

Nadejście Nowego Roku dla wielu osób, a w szczególności dla Chińczyków jest powodem do świętowania w gronie rodziny lub znajomych. Na świecie nie ma chyba narodu, który huczniej obchodziłby Nowy Rok. Chińskie świętowanie znacznie różni się od tego na zachodzie.
Chiński Nowy Rok, będący jednocześnie Świętem Wiosny, to najważniejsze święto w Chinach. Wiążą się z nim liczne zwyczaje, tradycje i mity.

Kiedy w Chinach obchodzi się Nowy Rok?

Nowy Rok w kalendarzu gregoriańskim, obchodzony przez nas 1 stycznia, nie jest szczególnie wielkim świętem w Chinach. Co prawda w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia są organizowane różne imprezy, jednak nie na taką skalę, co u nas (w wielu miejscach obchodzi się nawet bez fajerwerków). Prawdziwe świętowanie w Chinach rozpoczyna się w pierwszym miesiącu kalendarza księżycowego, na przełomie stycznia i lutego. Obchody trwają dwa tygodnie, wliczając w to trzy dni wolne od pracy, jednak przygotowania do Nowego Roku zaczynają się dużo wcześniej.

Chińskie znaki zodiaku

Według chińskich wierzeń każdy rok ma zwierzęcego patrona. To, w jakim roku się urodziliśmy, ma wpływ na nasze cechy osobowości, utożsamiane z owymi znakami zodiaku. Łącznie jest ich dwanaście. Są to: szczur (鼠 shǔ), bawół (牛 niú), tygrys (虎 ), królik (兔 ), smok (龙 lóng), wąż (蛇 shé), koń (马 ), koza (羊 yáng), małpa (猴 hóu), kogut (鸡 ), pies (狗 gǒu) i świnia (猪 zhū). 

Rok 2021 jest rokiem bawoła. Ludzie urodzeni w roku bawoła są uczciwi i sumienni, nigdy nie szukają pochwał ani nie dążą do bycia w centrum uwagi. To niekiedy sprawia, że trudno dostrzec ich talent, ale zdobywają uznanie dzięki swojej ciężkiej pracy.


https://visualhunt.com/f5/photo/12024884885/bac5bcd03a/
 

Skąd wzięły się obchody Chińskiego Nowego Roku?

Genezę Święta Wiosny można odnaleźć w starej chińskiej legendzie. Według niej raz do roku straszliwy potwór Nián (年 – w chińskim to samo słowo oznacza również „rok”) wyłaniał się ze swojej kryjówki, aby pożreć wszystkie żywe istoty. Pewnego razu ludzie odkryli, że potwora odstraszają głośne dźwięki oraz czerwony kolor. To dało początek obchodom Chińskiego Nowego Roku, którym towarzyszą głośne fajerwerki oraz czerwone ozdoby. W takiej formie Chińczycy obchodzą to święto do dziś.

Przygotowania do Święta Wiosny

Okres przygotowań do Nowego Roku jest dla Chińczyków równie ważny, co samo Święto Wiosny. Jego pierwszy dzień nazywa się Małym Rokiem (小年 xiǎonián) i przypada on na dwudziesty trzeci dzień ostatniego miesiąca kalendarza księżycowego. W okresie przygotowań Chińczycy sprzątają swoje domy, aby pozbyć się złej i niesprzyjającej aury. Robią także noworoczne zakupy oraz wieszają na drzwiach noworoczne dekoracje, sentencje i obrazki.

Jak Chińczycy obchodzą Nowy Rok?

Najważniejszym dniem jest Wigilia Nowego Roku. Cała rodzina bierze wtedy udział w przygotowaniach posiłku, by na koniec zasiąść do wspólnej kolacji, podczas gdy na powitanie Święta Wiosny odpalane są sztuczne ognie. Następnego dnia rodzina zasiada do wspólnego obiadu, na ulicach zaś trwają huczne zabawy, tańce lwów i smocze parady.

https://unsplash.com/photos/3JFVNo4ukKQ


Kolejne dni to czas spotkań z krewnymi i znajomymi. Chińczycy podróżują po całym kraju, aby odwiedzić bliskich. Obchody Święta Wiosny wieńczy Święto Latarni wypadające w ostatni, piętnasty dzień. Na jego obchody składają się wpatrywanie się w księżyc, zapalanie lampionów, zagadki, tańce lwów oraz jedzenie kulek ryżowych.

Skoro mowa o jedzeniu, warto też wspomnieć o potrawach, których nie może zabraknąć na chińskim noworocznym stole. Podczas Święta Wiosny Chińczycy uwielbiają zajadać się pierożkami (饺子 jiǎozi), sajgonkami (春卷 chūnjuǎn), makaronem (长面 chángmiàn), rybą na parze (蒸鱼 zhēngyú) i ciastkami ryżowymi (年糕 niángāo).

Obchody poza Chinami

Chińskie Święto Wiosny wpłynęło również na obchody Nowego Roku Księżycowego w innych kulturach. Tybetański Losar, koreański Seolla czy Tết w Wietnamie mają wiele podobieństw do Święta Wiosny. Chiński Nowy Rok hucznie obchodzi się także w krajach i regionach, w których liczną grupę stanowi ludność pochodzenia chińskiego. Są to między innymi Indonezja, Singapur, Malezja, Tajlandia, Filipiny, Kambodża, Birma, a także rejony w Europie i Ameryce Północnej.

Będąc w którymś z tych miejsc podczas Chińskiego Nowego Roku, warto przyłączyć się do obchodów. Święto Wiosny to wyjątkowo magiczny okres. Jest ono głęboko zakorzenione w chińskiej kulturze i warto choć raz zobaczyć je na własne oczy – niezapomniane przeżycie jest gwarantowane.

Na koniec mały słowniczek słówek i zwrotów związanych z Chińskim Nowym Rokiem:

  • 新年 xīnnián – Nowy Rok

  • 春节 chūnjié – Święto Wiosny

  • 新年快乐! xīnnián kuàilè! – Szczęśliwego Nowego Roku!

  • 春节快乐! chūnjié kuàilè! – Szczęśliwego Święta Wiosny!

  • 恭喜发财! gōngxǐ fācái! – Wszystkiego dobrego w Nowym Roku!

  • 元宵节 yuánxiāojié – Święto Latarni

  • 年夜饭 niányè fàn – kolacja w Wigilię Nowego Roku

  • – szczęście (znak umieszczany na dekoracyjnych czerwonych węzełkach)

  • 红包 hóngbāo –  czerwona koperta (popularny podarunek Chińczyków, w którym wręcza się pieniądze jako prezent)

  • 烟火 yānhuǒ – fajerwerki


Współautorem tekstu jest Przemysław Kawka, student sinologii Uniwersytetu Gdańskiego 
https://www.facebook.com/przemek.kawka.775/

Komentarze

Popularne posty